Y tế Phương Mai
Ứng dụng của đèn Wood trong chuyên ngành da liễu
Ngành da liễu đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc và bảo vệ lớp da – tấm áo giáp tự nhiên quan trọng bảo vệ cơ thể chống lại nhiều tác nhân bên ngoài. Tuy nhiên, không phải ai cũng có làn da hoàn hảo, nhiều người gặp phải các vấn đề như nám, mụn, rối loạn sắc tố, nhiễm nấm, nhiễm trùng, v.v… Chính vì vậy, khả năng chẩn đoán chính xác để xác định nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của vấn đề là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng trong việc xây dựng phương pháp điều trị hiệu quả. Tuy nhiên, với mắt thường, rất nhiều tổn thương da khó có thể phát hiện, đặc biệt là các vấn đề nằm sâu trong lớp biểu bì. Đó là lý do đèn Wood ra đời và trở thành công cụ không thể thiếu trong lĩnh vực da liễu, giúp các chuyên gia nâng cao năng lực chẩn đoán và điều trị các bệnh lý về da. Vậy ứng dụng của đèn Wood trong chuyên ngành da liễu như thế nào.
Ứng dụng của đèn Wood trong chẩn đoán các bệnh lý da liễu
Chẩn đoán nhiễm nấm nông và nấm da đầu. Một số chủng nấm như Microsporum có khả năng sản xuất ra các chất đặc biệt phát màu huỳnh quang khi chiếu dưới ánh sáng đèn Wood. Màu sắc huỳnh quang này sẽ phụ thuộc vào từng chủng nấm cụ thể, giúp các chuyên gia dễ dàng phát hiện và chẩn đoán chính xác các trường hợp nhiễm nấm da đầu. Ngoài ra, đèn Wood còn hỗ trợ phân biệt các loại nấm gây bệnh khác nhau để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
Bảng 1: Màu huỳnh quang trên ánh sáng đèn Wood của một số chủng nấm gây bệnh
Chẩn đoán bệnh lang ben (Pityriasis versicolor): Lang ben là một bệnh nấm sùng da phổ biến do Malassezia furfur gây ra. Thú vị là tác nhân gây bệnh này phát huỳnh quang màu vàng trắng hoặc màu cam đồng rất đặc trưng khi chiếu dưới ánh sáng đèn Wood. Nhờ đó, các chuyên gia có thể dễ dàng phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm, đánh giá mức độ nặng và theo dõi hiệu quả điều trị, đảm bảo kiểm soát triệu chứng tốt hơn.
Phát hiện nhiễm trùng vi khuẩn: Một số loài vi khuẩn như Pseudomonas có khả năng tiết ra sắc tố đặc biệt phát màu huỳnh quang xanh lá cây dưới ánh sáng đèn Wood. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm trùng trên vết thương, vết bỏng hoặc các vết trợt loét lan rộng. Điều này rất có ý nghĩa để can thiệp kịp thời, ngăn chặn tình trạng nhiễm trùng nghiêm trọng hơn, đảm bảo quá trình hồi phục nhanh chóng và an toàn.
Chẩn đoán bệnh Erythrasma: Đây là bệnh da do vi khuẩn Corynebacterium minutissimum gây ra. Đặc điểm quan trọng là vi khuẩn này sản xuất ra chất coproporphyrin III phát màu huỳnh quang đỏ san hô rất đặc trưng khi chiếu dưới ánh sáng đèn Wood. Nhờ đó, bệnh Erythrasma có thể được phát hiện dễ dàng ngay cả khi chưa có biểu hiện lâm sàng rõ ràng, giúp việc điều trị được thực hiện sớm và hiệu quả hơn.
Đánh giá tình trạng mụn trứng cá: Coproporphyrin là sản phẩm porphyrin chính được sản xuất bởi vi khuẩn Propionibacterium acnes, tác nhân chính gây mụn trứng cá. Sự phát huỳnh quang màu đỏ cam của coproporphyrin dưới đèn Wood phản ánh số lượng P. acnes hiện diện trên da, giúp các chuyên gia đánh giá chính xác tình trạng mụn trứng cá và mức độ nghiêm trọng của vấn đề. Từ đó, liệu trình điều trị phù hợp sẽ được đề xuất để đạt kết quả tối ưu.
Chẩn đoán các rối loạn sắc tố da: Đèn Wood là công cụ hiệu quả để phân biệt rõ ràng các tổn thương giảm sắc tố (phát huỳnh quang màu xanh trắng) và tăng sắc tố (màu nâu, nâu sẫm) trên da. Không chỉ vậy, đèn Wood còn giúp đánh giá được độ sâu của tổn thương sắc tố, từ đó dự đoán hiệu quả và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể.
Để đánh giá các tổn thương giảm sắc tố, đặc biệt ở những người da sáng màu đôi khi rất khó khăn. Ở những vùng giảm/mất sắc tố thì có ít hoặc không có melanin ở biểu bì, do đó, khi sử dụng đèn Wood, ánh sáng không bị hấp thu bởi melanin, từ đó có thể nhìn thấy sự phát màu huỳnh quang của collagen ở trung bì, và dưới ánh sáng này, ranh giới của tổn thương trở nên rõ nét hơn. Các tổn thương giảm sắc tố này phát huỳnh quang màu xanh trắng. Mức độ phát màu huỳnh quang phụ thuộc vào sự giảm/ mất melanin ở thượng bì, việc này hữu ích cho việc chẩn đoán bệnh bạch biến, đặc biệt chẩn đoán phân biệt với chàm khô, phong và tổn thương giảm săc tố sau viêm.
Đèn wood giúp chẩn đoán phân biệt bớt giảm sắc tố với bớt thiếu máu, bớt thiếu máu thì không cho thấy sự phát màu dưới ánh sáng đèn wood. Việc giảm sắc tố quanh nang lông sau khi sử dụng quang hoá trị liệu có thể được phát hiện sớm trên đèn Wood.
Hình ảnh lâm sàng và hình ảnh trên đèn Wood ở bệnh nhân có tổn thương rám má hỗn hợp trung bì và thượng bì.
Chẩn đoán bệnh Porphyria: Đây là nhóm bệnh di truyền hiếm gặp liên quan đến sự rối loạn quá trình tổng hợp heme. Đặc điểm quan trọng là các hợp chất porphyrin trong máu, nước tiểu, phân, hồng cầu và dịch có khả năng dễ dàng phát hiện nhờ màu huỳnh quang đỏ hồng đặc trưng khi chiếu dưới ánh sáng đèn Wood. Nhờ đó, bệnh Porphyria có thể được chẩn đoán một cách chính xác.
Bảng 2: Mẫu bệnh phẩm và sự phát màu huỳnh quang trong các thể lâm sàng của bệnh Porphyria.
Ứng dụng trong chẩn đoán quang động học: Trong quang động học, các chất như 5-aminolevulinic acid (ALA) hoặc methyl aminolevulinat (MAL) được sử dụng để phát hiện các khối u tiền ung thư hoặc ung thư biểu mô. Những chất này sẽ chuyển hóa thành protoporphyrin IX, phát màu huỳnh quang đỏ hồng rất rõ rệt tại vùng tổn thương khi chiếu dưới ánh sáng đèn Wood. Đây là phương pháp giúp phát hiện sớm các khối u nguy hiểm, tăng cơ hội điều trị thành công.
Ngoài ra, đèn Wood còn có nhiều ứng dụng khác như làm rõ tổn thương trong bệnh Lupus ban đỏ hệ thống, phát hiện các thuốc điều trị toàn thân tích lũy trong da, móng chân, đánh giá khả năng chống nắng của kem chống nắng, khử khuẩn môi trường nuôi cấy, và thậm chí còn được sử dụng để điều trị thành công một số trường hợp tổn thương hạt cơm ở trẻ em.
Lợi ích của việc sử dụng đèn Wood:
- Chẩn đoán chính xác: Đèn Wood là công cụ hiệu quả, giúp phát hiện nhiều vấn đề về da mà mắt thường không thể nhìn thấy, đảm bảo chẩn đoán chính xác và toàn diện. Điều này là tiền đề quan trọng để xây dựng phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả.
- Phát hiện sớm các bệnh lý: Nhờ khả năng phát hiện sớm các vấn đề về da, đèn Wood giúp các chuyên gia có thể can thiệp kịp thời, ngăn chặn tình trạng nghiêm trọng hơn. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong việc kiểm soát hiệu quả các bệnh lý nguy hiểm như ung thư da.
- Đánh giá mức độ nghiêm trọng: Dựa vào độ đậm nhạt của màu sắc huỳnh quang, các chuyên gia có thể đánh giá chính xác mức độ nghiêm trọng của các vấn đề da, đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
- Đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả: Với việc chẩn đoán chính xác và đánh giá đúng tình trạng da, các chuyên gia có thể đề xuất phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả cao, giúp rút ngắn thời gian điều trị và tiết kiệm chi phí.
- Theo dõi quá trình điều trị: Đèn Wood cho phép theo dõi diễn biến và sự thay đổi của tình trạng da trước và sau điều trị một cách chính xác, từ đó các chuyên gia có thể điều chỉnh liệu trình kịp thời cho phù hợp.
- An toàn cho da: Đèn Wood sử dụng ánh sáng tia cực tím có bước sóng vô hại cho da, hoàn toàn an toàn cho người sử dụng. Đây là ưu điểm vượt trội so với nhiều phương pháp chẩn đoán truyền thống khác.
Kết luận:
Với những ưu điểm vượt trội như khả năng chẩn đoán chính xác, đánh giá toàn diện tình trạng da, phát hiện sớm các bệnh lý, không gây hại cho người sử dụng, đèn Wood thực sự đã trở thành công cụ đắc lực trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý da liễu. Nhờ đèn Wood, các chuyên gia có thể phát hiện sớm, đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị và mang lại sự hài lòng cao cho bệnh nhân.
Để khai thác tối đa tiềm năng của đèn Wood, điều quan trọng là phải có đội ngũ chuyên gia được đào tạo bài bản về sử dụng thiết bị này cũng như kinh nghiệm phân tích, đánh giá kết quả. Bên cạnh đó, sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến và tay nghề chuyên môn của đội ngũ y bác sĩ sẽ giúp ngành da liễu ngày càng phát triển, mang lại dịch vụ chăm sóc da chất lượng cao, đáp ứng tối đa nhu cầu của khách hàng.
Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về vai trò và ứng dụng của đèn Wood trong việc chẩn đoán và điều trị các bệnh lý da liễu. Hãy chăm sóc làn da của mình thật tốt, đồng thời luôn tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia giỏi để có được phương pháp chăm sóc da hiệu quả nhất.
Nguồn tham khảo:
https://dalieu.vn/ung-dung-cua-den-wood-trong-chuyen-nganh-da-lieu-d3271.html
Nguồn ảnh: BSNT Nguyễn Thị Huyền Thương
