6 Nguyên Nhân Và Cách Phòng Ngừa Lãng Tai Hiệu Quả ở Người Già

Lãng tai là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi nhưng ít được quan tâm đúng mức. Hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng ngừa lãng tai ở người già để giúp họ duy trì cuộc sống chất lượng qua bài viết 6 nguyên nhân và cách phòng ngừa lãng tai hiệu quả ở người già.

Suy giảm thính lực hay còn gọi là lãng tai là hiện tượng khá phổ biến ở người cao tuổi. Theo các chuyên gia y tế, hơn một phần ba người từ 65 tuổi trở lên gặp phải vấn đề nghe kém ở một mức độ nào đó. Mặc dù tình trạng này khá phổ biến nhưng nhiều người vẫn xem nhẹ hoặc chưa thực sự hiểu rõ về lãng tai, nguyên nhân cũng như cách phòng ngừa hiệu quả. Chính vì vậy, chúng ta cần tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này để có những giải pháp phù hợp, giúp người cao tuổi duy trì chất lượng cuộc sống tốt nhất.

Lãng tai ở người già là gì

Lãng tai hay suy giảm thính lực là hiện tượng giảm hoặc mất khả năng nghe của một người, có thể xảy ra ở một bên tai hoặc cả hai bên tai. Đây là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi, thường bắt đầu từ sự giảm nhẹ khả năng nghe rồi tiến triển dần theo thời gian.

Tại sao người già lại hay bị lãng tai? Đó là do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể, khiến cho các cấu trúc và tế bào liên quan đến khả năng nghe của tai bị tổn thương, suy giảm chức năng. Ngoài ra, việc tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn lớn cũng là một nguyên nhân quan trọng dẫn đến lãng tai ở người cao tuổi.

Nguyên nhân gây lãng tai ở người già

Lãng tai ở người lớn tuổi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

Tuổi già: Đây là nguyên nhân hàng đầu gây ra lãng tai ở người cao tuổi. Cùng với quá trình lão hóa tự nhiên, các mạch máu, tế bào thần kinh tại ốc tai và tế bào lông chuyển đổi âm thanh bị tổn thương và suy giảm chức năng dần.
Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn: Tiếng ồn lớn duy trì trong thời gian dài có thể gây tổn thương không hồi phục đến các tế bào lông cảm giác trong tai, khiến chúng không thể hoạt động bình thường và dẫn đến suy giảm thính lực.
Bệnh lý nền: Các bệnh lý thường gặp ở người cao tuổi như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, suy thận đều có thể dẫn đến tổn thương mạch máu nhỏ, từ đó làm giảm thính lực.
Sử dụng một số loại thuốc: Nhiều loại thuốc kháng sinh nhóm aminoglycosid, thuốc hóa chất xạ trị điều trị ung thư đều có tác dụng phụ làm giảm thính lực.
Tiếp xúc với hóa chất độc hại: Việc tiếp xúc lâu dài với một số chất hóa học như toluene, chì, carbon monoxide cũng có thể dẫn đến lãng tai.
Các yếu tố khác: Bên cạnh đó, di truyền, rối loạn nội tiết tố, tiền sử viêm tai và một số bệnh lý khác cũng đóng vai trò nhất định trong việc gây suy giảm thính lực ở người cao tuổi.

Triệu chứng cảnh báo lãng tai ở người già

Lãng tai ở người cao tuổi thường diễn ra từ từ và dần dần, khiến nhiều người không nhận ra ngay được sự suy giảm thính lực của bản thân. Tuy nhiên, chúng ta vẫn có thể dựa vào một số dấu hiệu sau để phát hiện sớm tình trạng này:

Cảm thấy khó khăn khi giao tiếp, hay phải hỏi lại người khác nói gì vì không nghe rõ
Thường xuyên bật TV/radio với âm lượng quá lớn, nếu hạ xuống mức bình thường sẽ khó chịu vì nghe không rõ
Không nghe thấy những âm thanh nhỏ như tiếng lá rơi, tiếng nước chảy,..
Hay phải nhờ người khác lặp lại hoặc sử dụng các từ “Gì cơ?”, “Hử?”,… trong cuộc trò chuyện

Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu trên ở bản thân hay người thân cao tuổi, hãy đưa họ đến gặp bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng để được thăm khám, chẩn đoán và có hướng xử lý kịp thời.

Những biến chứng của lãng tai ở người già

Lãng tai không chỉ đơn thuần là vấn đề về thính giác mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhiều khía cạnh khác của cuộc sống người cao tuổi nếu không được phát hiện và can thiệp sớm:

Rối loạn chức năng nhận thức: Nhiều nghiên cứu chỉ ra lãng tai làm tăng nguy cơ suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người lớn tuổi.
Sụt giảm sức khỏe tâm thần: Người bị lãng tai có xu hướng cô lập, thu mình hơn vì khó giao tiếp, dẫn đến các vấn đề lo âu, trầm cảm.
Ảnh hưởng đến mức độ tự chủ và sự an toàn: Không nhận biết được các tín hiệu cảnh báo về âm thanh như chuông cửa, còi xe, cảnh báo cháy nổ… làm tăng nguy cơ tai nạn.

Do đó, việc phát hiện sớm tình trạng lãng tai và có biện pháp can thiệp kịp thời là vô cùng quan trọng để bảo vệ sức khỏe toàn diện cho người cao tuổi.

Phương pháp chẩn đoán và điều trị lãng tai ở người già

Chẩn đoán: Để đánh giá mức độ suy giảm thính lực, người bệnh cần được làm thính lực đồ bằng cách kiểm tra khả năng nghe ở các cường độ và tần số âm thanh khác nhau. Các xét nghiệm chuyên sâu khác cũng có thể được chỉ định để tìm nguyên nhân và loại trừ các bệnh lý liên quan.
Điều trị: Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra, các phương pháp điều trị lãng tai ở người già bao gồm:
Sử dụng máy trợ thính: Đây là giải pháp hiệu quả nhất để cải thiện khả năng nghe cho người bị suy giảm thính lực mạn tính.
Phẫu thuật: Trong trường hợp không đáp ứng với máy trợ thính, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật như cấy điện cực ốc tai.
Liệu pháp phục hồi chức năng: Tham gia các lớp huấn luyện nghe, phục hồi ngôn ngữ để thích nghi với tình trạng suy giảm thính lực.

Lưu ý, sự phối hợp giữa nhiều chuyên khoa như tai mũi họng, thần kinh, ung bướu… là cần thiết để quản lý hiệu quả tình trạng lãng tai ở người cao tuổi và làm thế nào để lựa chọn được máy trợ thính phù hợp?

Các biện pháp phòng ngừa lãng tai ở người già

Mặc dù quá trình lão hóa là nguyên nhân khó tránh khỏi, nhưng chúng ta vẫn có thể làm chậm quá trình suy giảm thính lực bằng những biện pháp phòng ngừa như:

Sàng lọc sức khỏe thính giác định kỳ từ 60 tuổi trở lên, ít nhất 1 lần/năm để phát hiện sớm các bất thường
Duy trì lối sống lành mạnh, khắc phục các yếu tố nguy cơ tim mạch như hút thuốc, tăng huyết áp, đái tháo đường… để đảm bảo lưu thông máu đến tai tốt hơn.
Bảo vệ tai khỏi tiếng ồn lớn, tiếp xúc với môi trường ồn ào như máy móc, âm nhạc với cường độ cao bằng cách sử dụng thiết bị chống ồn như nút bịt tai.
Vệ sinh tai đúng cách, tránh tự ý dùng vật nhọn đục ngoáy trong tai, không để vật lạ lọt vào tai.
Tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ khi phải sử dụng các loại thuốc có nguy cơ gây tổn thương thính giác.

Lãng tai là tình trạng phổ biến ở người cao tuổi nhưng nếu không được phát hiện và xử lý sớm sẽ gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của họ. Với những kiến thức về nguyên nhân, triệu chứng, cách chẩn đoán và phòng ngừa, chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được quá trình suy giảm thính lực của người cao tuổi. Mỗi chúng ta hãy cùng nhau nâng cao nhận thức về vấn đề này để người thân yêu luôn được trọn vẹn khả năng nghe và tận hưởng cuộc sống trọn vẹn.